Halaydaki Asıl Amaç
Kadın halayı ; asıl amaç yörede yaşanılan sevinci, mutluluğu ve kendi coşkularını yansıtmaktır. Ezelden beri kadınlar annelerimiz,ablalarımız,kız kardeşlerimiz gözlerimiz ciğerlerimizdir. Bu oyun sadece kadın halayı değildir daha fazlasıdır. Bu yörede çıkmış olup, bugünlerimize kadar gelmiştir.
Oyunun anlam ve önemi
Kendine has tavırları vardır. Diz kırması, omuz sallamasıyla maharet gerektiren bir oyundur. Herkesin harcı değildir. Oyun içerisinde belirgin bir şekilde, sürat ve canlılık göze çarpmaktadır,buda içteki samimiyeti göstermektedir. Yine bu oyunumuzda sadece kadınlara özgü bir oyun olmakla beraber, merkez ve kırsalda oynanmaktadır. Şimdilerde erkeklerde eşlik etmektedir.
Kadın Halayı NASIL OYNANIR
Bu oyunda sağ ön vereve sağ ile adım atılır. Kollar bırakılmayacakmış gibi arkadan samimiyet,dostluk ve güvenle tutulur. Ardından sağ, sol sonra sağ basılıp sol diz, sol basılıp sağ diz çıkarılır.
İçteki sevinç gösterilerek. Komutla aynı şekilde öne ve geriye hamle yapılır,buda ekipte ,oyunda birlikteliğin olduğunu gösteriyor. Anadolu insanının birbirini nasıl tuttuğunu gösteriyor. Eller bellerden saracak şekilde tutulup önce düz daha sonra sol ayak vuruşuyla yarım daire formunu alarak oynanır. Oyun ileri ki dakikalarda daha da ateşlenir, izleyenlerin gözlerini doldurur. İçten bir oynama hevesi getirir. Öyle bir şeydir ki coşku damarlarınızda kanınızla beraber akmaya başlar. Bu oyunumuzda yine kadınlara özgü olup erkekler tarafından da son zamanlarda oynansa da asıl figürler kadınlardır. Her ne kadar kadınlara özgü olduğu belirtilse de erkekler tarafından da iyi bir şekilde oynandığı bilinmektedir.
Dillere Destan düğünleri
Diyarbakır halkı böyledir, ayda yılda bir bu coşkuyu hissetmek ister. Ev ahalisi genellikle kalabalıktır,çok çocuklu olmanın yanında büyük ailelerle yaşanmaktadır. Buda aile düğünlerinin büyük ve kalabalık olmasını sağlamaktadır. Büyük olmasının yanında 3 gün 3 gece eskiden sürmekteydi. Şöyle koca kazanlar kurulur,yemekler yapılır dışarıdan gelenler bir güzel ağırlanır.
Düğün sahibi mertliğini, cömertliğini düğünüyle gösterir. Düğüne teşvik edenler de oyunlarıyla sevince ortak olduklarını gösterirdi. Diyarbakır denilince akla gelen şeylerin başında gelirdi düğünleri, özellikle kadın halayı . Hele oğlan babası oğluna anlı şanlı düğün yaptırmadan dünya evine sokmazmış. Günlerce konuşulurmuş düğünleri. İşte bu düğünlerde kadın halayı da yerini büyük zevkle almaktaydı,adıyla şanıyla.
