Asırlık Adet ” Pestil ve Bağ Ürünleri “
Diyarbakır diyoruz ve aklımız duruyor. Asırlık kültür; pestil ve bağ ürünlerini duymuşsunuzdur. Bu kadar çok zenginliği anlatmaya, yazmaya yetişemezken nasıl olur da bu kadar zengin bir kültüre sahip olunur, insanı hayretler içinde bırakıyor. Bir örnekle açıklayacak olursak; bir ağacı düşünün tek bir dalın onlarca dala ayrılıp o her bir dalında onlarca diğer dallarla dallanıp budaklandığını fark etmişsinizdir. İşte Diyarbakır Kültürü böyle bir şeydir. Binlerce özelliği, adeti vardır. Hangisinden söz edilse methiyeler dizilse abartı olmaz.
Çok kültüre ev sahipliliğinin yanında besleyici, büyütücü, geliştiriciliği de kendini göstermektedir. Bir şehirden daha fazlası, yaşam şeklidir Diyarbakır.
Asırlık adetlerimizden bağbozumu zamanı ve üzümden elde edilen besinler
Diyarbakır’da yaz sıcakları üzümleri tam kıvamına getirir. İyice yenilip tadına doyulduktan sonra, üzüm bir çok ayrı grupta hazırlanır. Eskiden kışlar çok çetin geçtiğinden yazın kurutulabilen ve saklanabilen meyve ve sebzeler kıymetliydi. Daha çok bu tür yiyecekler üzerinde durulurdu. Üzümde bu besin kaynaklarından en önemlisi. Üzümün suyundan şarap, pekmez, pestil, kesme, helva, hoşaf için kuru üzüm, kuruyemiş olarak kuru üzüm ve sucuk yapılır cevizli dediğimiz tadına doymadığımız sucuklar yapılır.
Pestil
Bağlardan toplanan tam şireli üzümler iyice ezilip suyu çıkarıldıktan sonra odun ateşinde belli bir süre kaynatılır. Devasa alüminyum tencerelerde kaynatılan üzüm suları tadını hem odun hemde alüminyum tencerenin yanında mevsiminin el verişli oluşundan dolayı topraktan da almaktadır. Belli sıcaklıklarda kaynatıldıktan sonra çekirdekleri ve posası ayıklamak için süzdürülür. Daha sonra temiz beyaz tülbentin üzerine serilir. Güneş gören temiz bir ortamda kurutulmaya bırakılır.
Cevizli ve Bademli Sucuk
Öncelikle ceviz ve bademlerin içi çıkarılır yıkanır, temizlenir ve iplere geçirilir. Daha sonra badem ve cevizlerin daha sonra küflenme ihtimalini ortadan kaldırmak için kurutmaya bırakılır. Belli bir zaman geçtikten sonra kazanlarda kaynatılıp içine un ilave edilen kazanın içine badem ve cevizler batırılır. Daha sonra kurumaları ve kışa hazır olmaları için hazırlanan yerlere asılır. Bir hafta kadar bekletildikten sonra kışa hazır hale gelir.
