Hz Süleyman kimdir
Diyarbakır için büyük anlam ve önem taşıyan Hz Süleyman, sadece bir camiye verilen isim değil bir kutsaldır. Rivayete göre hayvanların, cinlerin ve rüzgarın dilinden anladığı ve hükmettiği söylenir.
İsrailoğullarına gönderilmiş hikmetin ve gücün simgesi olarak görülür. Bugünkü İsrail bayrağının 6 köşeli yıldızına Süleyman yıldızı da denmektedir.
Hz Süleyman’ın Diyarbakır Hikayesi
Mekke’nin fethedilmesinin üzerinden henüz 9 yıl geçmişti. Halife Hz. Ömer’in (radıyallahu anh) görev verdiği komutan İyaz Bin Ganem ve Halid Bin Velid, 8 bin kişilik İslam ordusu ile Kuzey Mezopotamya’ya doğru ilerliyordu. Ordunun içerisinde Sahabelerden oluşan bin kişilik bir kuvvet bulunuyordu.
Diyarbakır Kalesi önüne gelinmişti. Bizans İmparatoru Heraklius yönetimindeki bölgede kuşatma beş ay sürdü. İyaz bin Ganem, Mardinkapı’yı; Said bin Zeyd, Urfa Kapı’yı; Muaz bin Cebel, Dağ Kapı’yı; Halid bin Velid, Yenikapı’yı tutmuştu.
Nerede konaklanıldı
Bugünkü Dicle Üniversitesi’nin, surlar dışında bulunan kampüsünün olduğu yere kadar gelmişler. Buraya karargahlarını kurmuşlar. Yanlarında çölün susuzluğu, ekmeğin kıtlığı, karşılarında aşılması zor sur sıradağları var.
Surlar bütün çabalara rağmen aşılamaz. Kuşatma uzadıkça uzar. Aylar birbirini kovalarken, zaman kutlu ay Ramazan’a denk gelir. Savaşan askerler oruçlarını ihmal etmez. Onların komutanı olan Halit bin Velid de orucunu her gece çadırına bırakılan ekmekle tutar.
Bir gece sahura kalktığında, sahur için bırakılan ekmeği göremez. Ertesi gece de sahurda yiyecek bir şeyi yoktur. Üç gün devam eden bu durum karşısında, ordunun erzakı bittiği için kendisine sahurda bir şey getirilmediğini düşünerek, sahursuz oruç tutar.
Yemeksiz oruç tutuğuna göre, asker de aynı şekilde sahursuz oruç tuttuğunu düşünerek, kendisine her sahurda erzak getiren askere “Erzakımız mı bitti?” diye sorar. Asker erzakın yeterli olduğunu söyleyince ‘neden sahurda kendisine üç gündür bir şey bırakılmadığını’ sorar. Asker de her gece ekmek bıraktığını belirtir.
Durumdan şüphelenen asker, neler olduğunu anlamak için gece sahurda her zaman ekmek bıraktığı yere Halit bin Velid’in ekmeğini bırakır, olacakları gizlendiği yerden beklemeye başlar.
Surlar nasıl aşıldı
Sonsuzluğun sahibi, yarının tek hakimi olan Allah hep sevdikleri ile beraberdir. Gece çadıra gizlice bir köpek girer. Ekmeği kapıp uzaklaşır. Nöbetçi asker köpeği takip eder. Köpek ağzında ekmekler Diyarbakır’a doğru yönelir. Irmağı geçerek surların altından bir delikten içeri girer. Nöbetçi asker bu deliği keşfetmiştir. Durumu Hz. Halit bin Velid’e bildirir. Köpeğin surlar altından geçtiği delik az daha genişletilebilirse, içeriye askerin sızmasının mümkün olacağı anlaşılır.
Hemen bir plan yapılır. Gece askerler içerisinden seçilecek bir gurup köpeğin geçtiği delikten geçerek, surlardan içeri sızacak, surların kapısını açacak, İslam orduları da açılan kapıdan içeri gireceklerdir.
Plan güzel bir plandır. Lakin zordur. İçeri girmek, yakalanmak, öldürülmek vardır. Ancak onlar ölümü sevgiliye kavuşmak olarak algılamışlardır. Herkesin merak ettiği bu fedakar insanlar kim olacak diye beklenirken, Halid Bin Velid oğlu Süleyman’ın (radıyallahu anh) yanına bir gurup sahabe verir.
Buldukları küçük bir gediği biraz daha açarak girerler içeriye. Gedik küçüktür. Ancak, yapılacak iş için büyük bir adımdır. Gecenin rengine bürünmüş bu sevda erleri, surların kapısını açarlar. Ancak, kapı açılana kadar, Hz. Süleyman (ra) ve yirmi yedi arkadaşı sonsuzluk kervanına katılırlar.
Diyarbakır için ne anlam ifade eder
Diyarbakır ezelden beri farklı din ve inanışlara farklı milletlere ev sahipliği yapmıştır. Herkes özgürce istediğini yaşadığı söylediği topraklar olma özelliğiyle bilinirdi. Bugün farklı kimlik ve diller olmasa da eskiden öyleydi. Diyarbakır’a her yıl turistler akın ederken ilk durakları bu Hz Süleyman türbesi olur. Sadece turistler değil yerli halk içinde bir hayli önemlidir.
Ne yapılır
Sınavlar için veliler gider yasin okur dualar eder, öğrenciler başarılı olsun, Allah zihin açıklığı versin diye. Bu bir tabu veya cahillik değil. Bir inanıştır. Allah’ın sevdiği kişilerin hatırına bir şeyler olmasına dua ederler. Çocuğu olmayan adak adar, sınava giren kalemini sürer taşlara ama temelinde Allah’ın rızası vardır. Her cuma erkekler cuma namazı için doldururken perşembe günleri de kadın ve çocuklar akın eder. Diğer günlerde dahil.
