Nereden geliyor bu Akrep Burcu Diyarbakır Surları? Yazları oldukça sıcak geçen Diyarbakır’da, akreplerin bolluğu uzun yıllar halkın yaşamında önemli olmuştur. Tarih boyunca etkili olmalı ki, Diyarbakır surlarında bir burcun adı da “akrep burcu” dur. Akrep burcu, üzerindeki hitabesinden anlaşıldığına göre Eyyubi döneminde 1236-1237 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Burç, ismi ön yüzündeki kabartmadan dolayı almıştır. burcun üzerinde bağdaş kurarak oturmuş bir insan figürü yerleştirilmiştir. sağ elinde ise bir akrep tutmaktadır. Kuyruğundan tutarak aşağı doğru sarkıttığı akrep, ayrıntılı şekilde işlenmiştir. figürün akrebi, en tehlikeli yeri olan kuyruğundan tutarak aşağı sarkıtması, figüre yüklenmek istenen güçlü kişiliğin ifadesidir.
Şehirde tarih boyunca akrebin bol olması, sur içindeki bütün binaların bir zamanlar tümünün toprak damlı, taş ve kerpiçten oluşuna bağlanmaktadır. Özellikle yazın sıcak günlerinde bolca akrebin görüldüğü sur içinde binlerce kişi bu akrepler tarafından sokulmuştur.
1950 yılından önce, DDT’nin kullanımının yaygınlaşmadığı yıllarda evlerde ve sokaklarda o kadar çok akrep görülmüş ki, o yıllarda belediye ölü akrepleri parayla satın aldığı için parayla bu işin ticaretini yapanlar bile olmuştur. diyarbakır’ın yakın tarihindeki sosyal yaşamında yer eden akrep, şehrin surlarına ve burçlarına sembol olarak olarak işlenerek tarihimizde de yer ettiği görülür. Surların üzerinde de akrep motiflerine rastlanabilmektedir.
Diyarbakırlı şair İhsan Fikret Biçici’nin ünlü “delilo” şiirinde ” akrep” bir nostalji öğesidir
“Yılanlı akrepli sevdalı şehir
Hatırladıkça seni, içim burkulur.”
